Zależności między Dyrektywą NIS2 a Pracą Pentestera: Jak Prawo Wpływa na Cyberbezpieczeństwo

Wprowadzenie Dyrektywy NIS2 (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2555) wyznacza nowy standard w zakresie cyberbezpieczeństwa na terytorium Unii Europejskiej. Wymusza ona na kluczowych podmiotach gospodarczych podejmowanie środków zarządzania ryzykiem i podnosi standardy ochrony systemów informatycznych. Jednym z najważniejszych narzędzi w realizacji tych wymagań jest testowanie penetracyjne (pentesty). Pentesterzy, jako specjaliści w wykrywaniu podatności systemów, stają się kluczowymi postaciami w spełnianiu wymogów prawnych wynikających z tej dyrektywy.

Dyrektywa NIS2: Kluczowe wymogi i rola pentestera

Dyrektywa NIS2 nakłada na podmioty kluczowe (np. energetykę, transport, zdrowie, wodę pitną) oraz ważne (np. usługi kurierskie, rejestry nazw domen, chmury obliczeniowe) obowiązek wdrożenia systematycznych i skutecznych mechanizmów zarządzania ryzykiem. Konkretnie, w art. 21 wskazano na konieczność:

  • Zidentyfikowania i zarządzania ryzykiem dotyczącym sieci i systemów informatycznych.
  • Monitorowania infrastruktury IT w celu zapobiegania incydentom.
  • Przeprowadzania audytów i testów bezpieczeństwa, w tym regularnych testów penetracyjnych.

Pentesterzy pełnią kluczową rolę w realizacji tych wymagań. Ich zadaniem jest symulowanie potencjalnych ataków, wykrywanie podatności oraz rekomendowanie środków zapobiegawczych. Szczególnie ważne jest, aby pentesty były regularne i zgodne z wytycznymi ENISA (Agencja Unii Europejskiej ds. Cyberbezpieczeństwa).

Branże Potrzebujące Pentesterów

Dyrektywa NIS2 wskazuje konkretne sektory, w których zatrudnienie pentesterów jest niezbędne:

Sektory Kluczowe (Załącznik I)

  • Energetyka:

Operatorzy systemów dystrybucyjnych i przesyłowych energii elektrycznej.

  • Wytwórcy energii.

Operatorzy systemów ciepłowniczych i chłodniczych.

Operatorzy rurociągów naftowych i gazowych.

Operatorzy instalacji LNG oraz wodoru.

  • Transport:

Operatorzy transportu lotniczego, kolejowego, wodnego i drogowego.

Zarządzający portami lotniczymi i morskimi.

  • Bankowość i rynki finansowe:

Instytucje kredytowe i operatorzy systemów obrotu.

  • Opieka zdrowotna:

Szpitale, laboratoria badawcze i producenci wyrobów medycznych.

  • Woda i ścieki:

Operatorzy sieci wodociągowych i kanalizacyjnych.

  • Infrastruktura cyfrowa:

Dostawcy usług DNS, rejestry nazw TLD, centra danych, sieci dostarczania treści.

Sektory Ważne (Załącznik II)

  • Usługi pocztowe i kurierskie:

Operatorzy świadczący usługi pocztowe i kurierskie.

  • Gospodarowanie odpadami:

Przedsiębiorstwa zajmujące się zarządzaniem i przetwarzaniem odpadów.

  • Produkcja i dystrybucja chemikaliów:

Firmy produkujące substancje chemiczne i mieszaniny.

  • Produkcja i przetwarzanie żywności:

Przedsiębiorstwa spożywcze i zakłady przetwórcze.

  • Produkcja przemysłowa:

Producenci komputerów, urządzeń elektrycznych, maszyn, pojazdów samochodowych i sprzętu transportowego.

  • Dostawcy usług cyfrowych:

Platformy handlowe, wyszukiwarki internetowe, sieci społecznościowe.

  • Badania naukowe:

Organizacje badawcze i laboratoria.

Dyrektywy: NIS2 i RODO

Obie dyrektywy mają na celu ochronę kluczowych aktywów, choć ich zakresy się uzupełniają:

NIS2 skupia się na integralności systemów informatycznych i zapewnieniu ciągłości świadczenia usług kluczowych dla społeczeństwa.

RODO (Rozporządzenie o Ochronie Danych Osobowych) koncentruje się na ochronie danych osobowych, wymagając zabezpieczeń technicznych i organizacyjnych w celu uniknięcia wycieku danych.

Korelacja między nimi jest szczególnie widoczna w przypadku incydentów naruszających dane osobowe. W takich sytuacjach podmioty objęte NIS2 muszą:

  • Zgłaszać incydenty do odpowiednich organów (np. CSIRT w ramach NIS2 oraz organów ochrony danych osobowych w ramach RODO).
  • Zapewnić audyt i analizę podatności w systemach IT, co jest zadaniem pentestera.
  • Wdrażać politykę ochrony danych osobowych z uwzględnieniem środków cyberbezpieczeństwa.

Wybrane punkty Dyrektywy NIS2, w których pentester odgrywa kluczową rolę

  • Art. 21: Zarządzanie ryzykiem i środki bezpieczeństwa:

Regularne testy penetracyjne jako element monitorowania infrastruktury.

  • Art. 23: Zgłaszanie incydentów:

Zgłoszenie incydentu cyberbezpieczeństwa w ciągu 24 godzin od wykrycia (pentesterzy mogą identyfikować źródła problemów i opracowywać plany naprawcze).

  • Art. 25: Współpraca transgraniczna:

Wymiana informacji o podatnościach i incydentach między państwami członkowskimi.

  • Załącznik I i II:

Wskazanie sektorów kluczowych i ważnych, w których wymagana jest szczególna ochrona IT.

Pentester jako kluczowy element cyberbezpieczeństwa

Pentesterzy nie tylko spełniają wymogi regulacyjne wynikające z NIS2, ale również podnoszą ogólny poziom ochrony przed cyberatakami. Ich praca obejmuje:

  • Wykrywanie luk w systemach IT.
  • Analizę potencjalnych zagrożeń.
  • Wdrażanie środków naprawczych.
  • Edukowanie pracowników w zakresie cyberhigieny.

Dyrektywa NIS2 wyznacza nowy standard cyberbezpieczeństwa w Unii Europejskiej, kładąc szczególny nacisk na zarządzanie ryzykiem i zgłaszanie incydentów. Praca pentesterów jest nieodzowna w spełnianiu tych wymagań, zwłaszcza w sektorach kluczowych, takich jak energetyka, transport czy usługi cyfrowe. Korelacja z RODO dodatkowo podkreśla znaczenie pentestów jako elementu zapewnienia zgodności z przepisami ochrony danych. W świecie coraz bardziej uzależnionym od technologii mogę pomóc Tobie zapewnić cyfrowe bezpieczeństwo.